Posts

Føroyingar venda blinda eygað til kríggj og katastrofur

Image
Eg havi eina lítla standmynd við trimum apum standandi á køksborðinum. Hesa keypti eg sum tinganest í Katmandu í Nepal í fjør. Hetta er eitt av mínum yndis motivum. Upprunliga nevnist hetta motivið “San’en” (Tríggjar vísar apur), og eru eitt myndarligt maksim úr Japan, ið ber boðskapin “sí einki ilt, hoyr einki ilt, sig einki ilt”, tvs. eitt slag av lívsvísdómi úr buddhistiskari siðvenju. Tær tríggjar apurnar eita Kikazaru (hoyrir einki), Iwazaru (sigur einki) og Mizaru (sær einki).  Í Japan er boðskapurin at sleppa undan óndum tankum og gerðum, men í Vesturheiminum er boðskapurin nærum øvutur og nærum sum at venda blinda eygað til. Tær tríggjar apurnar symbolisera sostatt bæði, at man vil verja seg ímóti øllum illum, men samstundis, at man ikki vil síggja tað ónda. Standmyndin fekk meg í morgun at hugsa um samstarvið millum Føroyar og Russland - og fyri tann skyld við fleiri onnur ivasom lond. Av búskaparligum ávum vilja nógvir føroyingar helst ikki síggja tað ringa, ið Russland g...

Javnaðarfólk á hugsjónarferð til Leipzig

Image
11. August er føðingardagur Petur Mohr Dams, og í hesum sambandi hevði Virgar Dalsgaard, nestor og íbirtari hjá Javnaðarflokkinum skipað fyri eini námsferð til Leipzig, ið kann sigast at vera føðistaðið hjá sosialdemokratisku rørsluni.  Sum ein hin síðsti eftirverandi “klassiski” javnaðarmaðurin hevur Virgar mangan harmast um høgrasnaringina hjá Javnaðarflokkinum á vælferðarøkinum og loysingarsnaringina í seinastuni. Javnaðarflokkurin fyllir 100 ár 25. september í ár, og flokkurin er sum vera man nógv broyttur síðani stóra hetjan hjá Virgari ráddi fyri borgum í flokkinum. Nevnast má eisini, at Virgar fyrraárið skrivaði eina ævisøgu um Petur Mohr Dam, ið eg sjálvur ummældi bæði skrivliga og í Vágskálini í Kringvarpinum. Tí hevði hann skipað fyri einar námsferð ella kveikingarferð til Leipzig, har Ferdinand Lasalle í 1863 stovnaði fyrsta socialdemokratiska flokk, ADAV (Allgemeiner Deutscher Arbeiter-Verein) sum seinni legði saman og gjørdist til SPD (Sozialdemokratische Partei Deutsc...

Tjóðveldi í samleikakreppu av Russlandspolitikkinum

Image
Tjóðveldi hevur sum flokkur ilt í samleikanum. Undantikið sjálvt fullveldisstríðið, hevur hesin flokkur meiningar í allar ættir. Eitt aktuelt dømi er russlandspolitikkurin, har flokkurin er tvíbýttur.  Í vikuni skrivað Sigrid J. Dalsgaard, forkvinna í Eysturoyar Tjóðveldisfelagi og limur í aðalstjórn floksins, lesarabræv, har hon segði, at “Um vit velja at enda eitt samstarv ella um vit velja at gera fleiri revsitiltøk, skal tað vera tí at vit meta, at tað er rætt fyri okkara tjóð.” Hon raðfestir føroyskt sjálvsøkni fram um samhuga við Ukraina. Hon óttast at vit meiri enn at revsa russar revsa okkum sjálvi við at liva upp til høgu idealini hjá “moralsku reiðmonnunum”, ið tala til ringu samvitskuna hjá føroyingum.  Sigrid staðfestir víðari, at um vit kuta sambandið við Russland, er ikki víst at vit fáa nakran annan ágóða afturfyri: “So kaldur og kyniskur sum handils- og uttanríkispolitikkur er, so skulu vit ikki halda, at grannar okkara taka um endan og kompensera fyri missin....

Løgtingsmaðurin, ið ikki tímdi meiri

Image
Vit vóru vitni til eina sera løgna hending í farnu viku. Sólvit Nolsø, ið í vár fór frá sum formaður í tingbólkinum hjá Framsókn, tí at fortreytirnar í Framsókn vóru broyttar, síðan hann stillaði upp seinast, gjørdi nú ikki mætari enn at taka seg úr Løgtinginum, soleiðis at sættvaldi á framsóknarlistanum - Árni Dam -  nú kemur á ting fyri hann. Sólvit gjørdist triður á listanum við 249 atkvøðum, men Árni fekk einans 102 atkvøður. Ítøkiliga orsøkin er, at Sólvit í næstum byrjar sum kommunustjóri í Vestmanna kommunu - blíðan byrð við tí, Sólvit! Men við Kringvarpið sigur hann harumframt, at: “Ymiskt er hent seinastu árini, sum hevur broytt mína meining um, at politikkur skuldi verða mín yrkisleið.” Tað er ein týðiliga vónsvikin maður, ið nú smekkar við tinghurðini, men sigast má eisini, at hann hevur havt eina løgna politiska karrieru. Hann byrjaði sum skrivari hjá Fólkaflokkinum, men gjørdist í 2022 landsstýrismaður í Almannamálum fyri sama flokk. Hóast hetta vendi hann flokkinum r...

Fría matvalið - hvussu frítt er tað?

Image
Jørgen Niclasen er skemtari av sonnum, og altíð er stuttligt at hoyra hann á Tingsins røðarapalli ella í videobrotum í miðlunum. Men skemt skal valdast. Í farnu viku østi hann seg um at samgongan ætlar at avtaka MVG á ávísum matvørum fyri at gera hesar matvørur bíligari at keypa.  Hetta er sum vera man ein ætlan at stýra matnýtsluni hjá føroyingum við at gera sunnar matvørur bíligari enn ósunnar. Trupulleikin við hesum er sum vera man, at tað er ósemja um hvat er sunt og ósunt, eins og hetta smakkar av “smaksdómaríi”, ið sum vera man smakkar einum fólkafloksmanni sum Jørgen illa. “Fólk skulu sjálvi avgera, hvat tey eta til døgurða!” Sigur Jørgen Niclasen í videobroti . Hetta ljóðar í fyrstu syftu so vakurt - frítt val á øllum hillum; einki yvirformyndari. Trupulleikin við fría valinum stendst tó, um fólk áhaldandi velja skeivt, tvs. áhaldandi velja ósunnan mat og mest sum ongantíð sunnan mat. Jørgen veit væl, at tað finnast familjur, ið nærum altíð velja skeivt: eta pizza, burgara...